Beşparmaklar

Girne Dağları olarak da bilinen ve 170 kilometreden daha fazla uzunlukta olan bu dağlar Kuzey Kıbrıs sahillerine paralel olarak uzanır.

Adadaki iki sıra dağdan biri olan Beşparmak Dağı’nın en yüksek tepesi Selvili Tepe, bin metreden daha yüksektir. Dinozorlar çağı Mezozoik döneminden kalan dağ ana madde olarak kireç taşı, kalsiyum ve mermerden oluşmuştur.

Dağ, fıstık ağacı ve selvi ormanları ile yapraklarını döken mayıs çiçeği, meşe ağacı, incir, ceviz, Azarolus gibi ağaçlarla kaplıdır. Bunun dışında bölgeye ait yöresel bitki florasıyla da amatör ve de profesyonel botanikçiler için bulunmaz bir zenginliktedir.

Dağın içinde trafikte kullanılan üç ayrı ana rota bulunmaktadır, ancak dağdan geçen daha dolambaçlı yollar da vardır. Bunları özellikle, “Beşparmak Dağları” yürüyüş rotasını keşfetmek isteyenler ve meraklı yürüyüşçüler ve dağ tırmanıcıları kullanmaktadır.

Bizanslılar ve Lüzinyanlar zamanında, dağların denize olan yakınlığı sebebiyle sahile bakan kısmına ve dağın diğer tarafında merkezdeki ovayı gözetlemek için kuleler yapılmıştır. Dağların tepesinden, Orta Çağlar’dan günümüze dek kalan kalelerden St. Hilarion, Buffavento ve Kantara bugün binlerce ziyaretçiyi çekmektedir.

Dağın yüksekliği az olmasına rağmen, birden bire yükselen kısımları bariyer gibi tarım için bereketli topraklara sahip Mesarya Ovasını ve kuzey sahilini kuvvetli rüzgarların etkisini keserek, kurumaktan korumaktadır.

Kış yağmurları ovayı sulayarak, mahsul için zengin beslenme sağlamakta, gözenekli kireç taşı ise dağdaki yeraltı su havzalarına suyu süzerek geçirmede mükemmel filtre rolü oynamaktadır. Bu dağ kümesi Kuzey Kıbrıs’ın hemen hemen tüm şehir ve köylerine su sağlayan ana kaynaktır.

1996’daki üç gün süren ve Girne’deki orman ve doğayı mahveden yangından sonra dağın yamaçlarına yangınlara karşı sık aralıklarla yollar yapılmıştır.

Dağın güney yamacına 425 metre genişliğinde, 250 metre yüksekliğinde dev bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti bayrağı yapılmıştır. Kilometrelerce öteden Güney Rum kesiminden de görülebilen bu muhteşem bayrak geceleri aydınlatılmaktadır.

Beşparmak Dağlarının en dikkat çeken yeri ise beş parmak görüntüsü veren tepedir. Bu dağın efsanevi oluşum öyküsünü aşağıdaki hikayelerde okuyabilirsiniz.

Efsanevi Masallar

(1)

Çok uzun zaman önce Girne’nin kenarındaki bir köyde genç güzel bir kız yaşardı. İki erkek bu güzel kıza aynı anda aşıktı. Ancak kızın sevgisi sadece birisi içindi.

Adamlardan birinin kalbi altından, diğerininki ise şeytaniydi. Kızın aşkını kazanmak için her yolu deneyen iki adam sonunda yakındaki bataklıkta düello yapmaya karar verirler.

Kötülükle dolu adam diğer adamı kısa sürede kılıcıyla yaralar ve onu bataklığa atar. İyi yürekli adam bataklığın dibine düşer. İyi kalpli genç son bir gayretle bataklıktan çıkarak rakibini de yanına çekmeyi başarı ve ikisi de canlı canlı bataklığa gömülür.

İyi kalpli genç adam son bir hamleyle sevdiği kızın onu kurtaracağını ümit ederek sol elini kapatarak dışarı çıkartır. Bataklık kuruyunca gencin dışarda kalan eli büyük bir dağa dönüşür. Bugün bu gencin eklemleri ve beş parmağı bu dağlarda görülmektedir.

(2)

Cesur bir köylü çevrenin kraliçesine aşık olur ve evlenme teklif eder. Birçoğu için bu karşılıksız bir aşk olsa bile, gururlu köylü her şeye rağmen kraliçenin karşısına çıkar.

Kraliçe kaba da bulduğu bu adamdan kurtulmak için, Karpaz Dağlarındaki erişilmesi o zamanlar çok tehlikeli olan ve hemen hemen olanaksız olduğu düşünülen Apostolos Andreas Manastırından kendisine su getirmesini ister.

Köylü yola çıkar ve haftalar sonra kraliçenin hayretleri arasında istenen kıymetli su ile geri döner. Başarmasına rağmen ancak, kraliçe köylü ile evlenmek istemez.

Kızgınlıkla, köylü suyu toprağa döker, oluşan çamurdan bir avuç alarak kraliçenin başına fırlatır. Ancak kraliçe eğilerek kurtulur ve çamur tüm hızıyla Girne dağ zincirinin en tepesine ulaşır. Bugün, kalbi kırılan köylünün beş parmağının şekli hala o dağdadır!

(3)

Diğer bir efsane ise Bizanslı kahraman Digenis Akritas’ındır.

Efsaneye göre, cesur bir genç Kıbrıs’ı Suriyelilerin istilasından kurtarmak için Anadolu’dan muhteşem bir tekneye atlayarak adaya yola çıkar.

Denizden çıkmak için eliyle dağı tutar. Bugünkü dağlar bu kahramanlığın el izidir.

(4)

Diğer bir efsaneye göre ise milyonlarca yıl önce dünyada devler yaşarken eğri büğrü bir dağ kitlesi oluştu.

Bir dev rakibine kaya atar, ancak hedefi şaşıran kaya dağın yamacına düşer ve kireç taşından beş parmak şekli oluşur.

Küçük olmasına rağmen efsaneler adası olan Kıbrıs’ta nesilden nesille aktarılan birbirinden ilginç efsaneler ve hikayeler bulunuyor. Daha fazlasını zengin broşür arşivimizden inceleyebilirsiniz.