Ganchvor Manastırı

Ganchvor Surp Asdvadzadzin, Gazimagusa surlarının içerisinde yer alan bir Ermeni Apostolik kilisesidir.

Surların kuzey batı kısmında, Kilikya’dan gelen Ermeni göçmenleri tarafından 1346 yılında inşa edilen kale gibi bir binadır.

Kilikya Ayaş’a karşı gerçekleştirilen Memlik saldırılarından kaçan Ermeniler, Fransız Lüzinyanlıları gelmeden önce Türkiye’nin güney kıyısı üzerinden Kıbrıs’a gelmiştir. Diğer Latin olmayan veya Ortodoks olmayan Hristiyanlar gibi şehirde, genellikle Karmelitlerden oluşan Suriyeli mahallesine yerleşmiştir.

Ermeni kilisesi, 14. Yüzyılda göçmenler tarafından tipik Ermeni tarzında Kıbrıs işçiliğiyle inşa edilmiştir.

Ermeni Kilikya Krallığı’ndaki Tarsus Başpiskoposu Aziz Nerses of Lambron’un okul okuduğu söylenen ve kurumlarının 20. Yüzyılın ortalarına kadar ayakta kaldığı Ganchvor’un dini, kültürel ve teolojik yapının önemli bir parçası olduğuna inanılmaktadır.

Yazı, kopyalama ve bu manastırda kullanılan el yazılarının ve Kudüs’te Ermeni Saint James Manastırında hala duran el yazılarının açıklanması için kurulan bir yazıhane bulunmaktadır.

Osmanlı kuşatmasından sonra, bu kilise 1571 yılından itibaren kullanımdan çıkmıştır. Kayıtlar en az 1862 yılına kadar buranın küçük bir çan kulesi olarak kullanıldığını göstermektedir.

1900’lü yıllara kadar korunup bakım yapılan bu yapıda ilk ayin ve yeniden kutsama töreni 14 Ocak 1945 yılında Archimandrite Krikor Bahlavouni tarafından gerçekleştirilmiştir.

Sade bir koridoru ve silindirik apsisi olan küçük bir yapıdır. Çatısı haç şeklindedir ve apsisi yarım kubbe ile kaplıdır.  Kuzeydoğusuna ikinci bir şapelin inşa edildiğine dair bazı kanıtlar olsa da günümüzde ayakta değildir.

Kilisenin dışında, yakından bakılınca görülen ve duvarın üzerine dinin ilanı olarak çizilen haç işaretleri görülmektedir. Güney kapısına doğru bakınca, orta çağa ait güneş saati izleri de görülebilmektedir.

Karmelit kilisesine bitişik olan ve aynı dönemde inşa edilen bu manastır, Meryem Anaya ithaf edilmiştir.